termiklerde dönüş yönü

Güvenlik ve uçuş tekniği ile ilgili yazıları bu kategoride paylaşabilirsiniz.

Moderatör: Moderatör Ekibi

Kullanıcı avatarı
hakanikarus
Mesajlar: 19
Kayıt: 07.03.2012, 16:28
Ad Soyad: Hakan Keser
Şehir: İstanbul
Aldığı Beğeni: 0 / 0
Pilot Menüsü: 

termiklerde dönüş yönü

Mesaj #1 gönderen hakanikarus » 1 on yıl 6 ay önce (30.08.2013, 23:56)

Merhabalar,
Bruce Goldsmith'in Cross Country dergisinin Temmuz-Ağustos sayısındaki, termiklerde dönüş yönü ile ilgili yazısının Türkçe çevirisine sitemizden erişebilirsiniz. İlgili link:
http://www.ikarus.com.tr/termik/ne-tarafa-donmeli


Tüm pilotlara faydalı olması dileğiyle

--
Hakan KESER
İkarus Sportif Havacılık

Office: AkyolCad. No:27/A Cihangir - İstanbul
Tel : +90 212 243 16 28
Fax : +90 212 243 12 95


Kullanıcı avatarı
bartsay
Mesajlar: 1058
Kayıt: 30.10.2009, 07:45
Ad Soyad: Bartuğ Sayın
Şehir: Isparta
Aldığı Beğeni: 2 / 0
Pilot Menüsü: 

Mesaj #2 gönderen bartsay » 1 on yıl 6 ay önce (31.08.2013, 06:27)

Cok iyive mantikli

Kullanıcı avatarı
Gültekin
Mesajlar: 137
Kayıt: 12.06.2012, 09:32
Ad Soyad: Gültekin Kazandöğer
Şehir: Tekirdağ
Aldığı Beğeni: 0 / 0
Pilot Menüsü: 

Mesaj #3 gönderen Gültekin » 1 on yıl 6 ay önce (31.08.2013, 09:44)

Paylaşım için teşekkürler :)

Kullanıcı avatarı
3333feet
Mesajlar: 70
Kayıt: 28.02.2005, 13:50
Ad Soyad: Cem Aydın
Şehir: Eğirdir/Isparta
Aldığı Beğeni: 0 / 0
Yaş: 52
Pilot Menüsü: 

Mesaj #4 gönderen 3333feet » 1 on yıl 6 ay önce (31.08.2013, 14:40)

Ucuslarda mutlaka goz onune alinmasi gereken bir konu oldufu belli...gayet mantikli.

ahmetoztiryaki
Mesajlar: 165
Kayıt: 15.06.2006, 14:31
Ad Soyad: Eyüp Ahmet Öztiryaki
Şehir: Amasya
Aldığı Beğeni: 2 / 0
Yaş: 59
İletişim:
Pilot Menüsü: 

Mesaj #5 gönderen ahmetoztiryaki » 1 on yıl 6 ay önce (31.08.2013, 23:15)

Çeviri ve paylaşım için teşekkür ederim. Kesinlikle dikkate alınması gereken bir konu.

Kullanıcı avatarı
ozgur.k
Mesajlar: 160
Kayıt: 22.02.2010, 18:18
Ad Soyad: Özgür Korkut
Şehir: İzmir
:
100+ Club
Aldığı Beğeni: 9 / 0
Pilot Menüsü: 

Mesaj #6 gönderen ozgur.k » 1 on yıl 6 ay önce (02.09.2013, 20:40)

Merhaba,

Bundan 2,5 yıl forumda termiğin kopma anının gözümüzde canlandırılması diye bir video paylaşılmıştı.

ilgili video ve başlık linki

http://www.youtube.com/watch?v=AxRT60-kw78

http://www.ypforum.com/viewtopic.php?t=7486

Videonun ismi kasırganın başlangıç anı olsa da, hem videonun altındaki bazı yorumlarda hem de başlığa gelen cevaplarda bunun bir termik olduğundan bahsedilmişti. Fakat Muzaffer Dündar amerikan rmhpa forumdan termiklerin dönmediğini anlatan bir yazıyı (ingilizce olarak) paylaşmıştı. Yazı benim ilgimi çekmişti, şimdi termiklerin dönmesi ile ilgili bu başlığı görünce ben de bu karşı görüş bildiren yazının Türkçe'sini elimden geldiğince yazayım dedim. Teknik terim çok, anlatım da biraz karışık. Benim anladığım kadarıyla ilgili şahıs özetle termiklerin bir dönüş yönünün olmadığını, bu konuda hiç bir bilimsel kanıt bulunmadığını, bizim dönüş gibi hissettiğimiz şeylerin termik içinde başka sebep veya türbülanslardan olabileceğini vs söylüyor, ayrıca konuya bilimsel anlamda çok hakim olduğunu ve istenirse bu konuda bir çok araştırma ve kaynak temin edebileceğini belirtmiş.

Çeviri şu şekilde

rickwyo yazdı: Yılda en az bir kere şu konu tekrar gündeme gelir, termiklerin dönmesi.

Aslında bu konuda birşeyler yazmayı düşünmüyordum ama böyle bir konuyu oluruna bırakamayacak kadar söz konusu bilimin içerisinde birisiyim. Bu konuda hazırlamış olduğum hakem denetimi yapılmış bir kaç araştırmam mevcut, yüksek derecelerimden birini bu alanda aldım, diğeri havacılık mühendisliği alanındaydı, o yüzden bu konuya bir katkım olabileceğini düşünüyorum.

Bir toz şeytanı (dust devil) (toz veya kar içermeyen de olabilir) ile tipik bir termik görünümü arasında ciddi fark vardır.
Her ikisi de Coriolis’den etkilenmeyecek şiddetlerde gerçekleşir, dolayısı ile ne yönde dönmeniz gerektiği üzerine kafa yormayın.

Termiklerin dönerek yükselen kolonlar olduğunu düşünmek kulağa şairane gelse de, gerçekte davranış şekilleri oldukça farklıdır, genellikle düzensizdirler, ve belli bir dönüş yönleri mevcut değildir. Nitekim, 6 yıl kadar önce ispatladığım üzere, ille de bir fark aranacaksa, termiklerin tepesinde çember sirkülasyonu olur (sigara dumanı halkası gibi). Eğer çember yatık hale gelirse (Kutta-Juokowsky çekimi vb çeşitli sebeplerden dolayı) termiğin tepesinde birbiriyle zıt yönde hareket eden burgaçlar oluşmasına bile sebep olabilir.

Termiklerin bir dönüş yönünün olduğunu gösteren herhangi bir bilimsel kanıt yoktur. 140 saatlik uçuş tecrübem, hassas rüzgar yönü ve hızı ölçümleri yapabilen tam teçhizatlı bir hava aracı 200 ft ile başlayıp 26000 ft’e (70 m. – 8500 m) kadar çıkan termiklerde uçuş tecrübem var. Ayrıca Doppler radar sinyalleri kullanma ve sensör ile uzaktan termik örneklemleri alma şansımız oldu. Ayrıca rotor örneklemi de aldım, ve bu ölçümler için kullandığımız vector fields (çevirmen notu: türkçesini bilmiyorum, akışkanların hızını ölçmek için kullanılan bilimsel yöntem/araç diyelim) uydurma değil, gerçekti.

Daha iyi pilotların yetişmesi için görsel canlandırmalar yapılması gerektiğine katılıyorum, fakat ne yazık ki, fazla basitleştirmeler yapmak (zamanında Pagen’in sayfasında olduğu gibi) yanlış yönlendirmelere sebep olabiliyor.

Toz şeytanları, hem termiklerden hem de hortumlardan farklı bir işleyişe sahiptir. Bu konuda çeşitli hipotezler ve tonlarca bilimsel makale mevcuttur. Benim beğendiğim teori, eskilerden birisi.

Yatay girdaplar (bir puroyu düşünün ( çevirmen notu: uzun bir tütün yaprağı ile aşağıdan yukarıya spiral olarak sarılmış bir puro diye anladım ben)) belli bir düzlükte kütle (shear) türbülansı sayesinde hareket eder. Bir termik bu yatay girdap hareketinin dikey hale gelmesini sağlabilir, yani puroya vurarak kalkmasını sağlar ve yukarıya doğru sıkıştırır. Bu sıkıştırma dikey yönde girdapın şiddetini artıtır. Bu durumu kendi etrafında dönen bir patencinin dönüşünü hızlandırmak için kollarını yukarıya uzatarak birleştirmesine benzetebiliriz. İşte toz şeytanımız budur. İlginç olan nokta ise termik merkezi bu hayali puromuzun (puro benzetmesi için kusura bakmayın) içinde olmamasıdır, ve hatta termiğin iki yanında birbirinden farklı yönde dönen iki puro da olabilir. Bir takım karmaşık sebeplerden dolayı, birleşme meydana gelecek olursa, girdaplardan birisi direnirken diğeri yavaşça dağılır ve biter. Kazanan puro, yoluna devam eden toz şeytanı olur.

Daemon yazdı:
Bu video büyüleyici (çevirmen notu: spellbinding/büyüleyici ifadesinin “yanıltıcı” anlamında kullanıldığını düşünüyorum)

Radyo kontrollü model uçak uçururken havada çok sık yön değiştiriyoruz, farklı yönde daireler çiziyoruz (muharebe kanatları ile uçarken diğer uçaklara vurabilmek için) ve şunu söyleyebilirim ki Zion bölgesindeki termiklerde bu videodaki gibi kayda değer bir dönüş yönü göremedik. Bu videodaki gerçek bir toz şeytanı, sadece içinde toz yok.

Bir sene, bir muharebe etkinliğinde, Williams bölgesindeki yukarı kalkış alanında bir çok toz şeytanı vardı, uçakları uçurmak mümkün olsa da bazen bir yaprak gibi dışarıya savruluyorlardı.

Ian

Ian gözlemlerinde çok haklı. Bazen bir termikte dönüş yönü ile karşılaşabilirsiniz fakat bu muhtemelen kütle (shear) türbülansı gibi bir sebepten dolayıdır, ya da termik üstünde yatık hale gelmiş olan olan çember ya da halka türbülansındandır.

Videonun altındaki bazı yorumlar absürdlük seviyesine ulaşmış durumda ,bir yorumcunun iddia ettiği gibi plastiğin içinde sıcak hava hapsolmuş, puf, ve termik başlamış. Sanırım buradaki herkes ısı transferinin nasıl gerçekleştiğini ve zaman aralıkları gibi konuları biliyordur, o yüzden bu tarz yorumları bir kenara bırakalım.


mudundar yazdı:
Loopy yazdı:
Güzel video, teşekkürler Rick.
Bu video termiğe girdiğimiz zaman ne tarafa dönüş yapmamız gerektiğini düşünmeme sebep oldu. Saat yönünde mi, yoksa tersi mi? Videodaki saat yönünde dönüyor görünüyor. Termiğin ne yönde döndüğünü nasıl anlayacağız? Yer hızına bakarak mı?


Bence rüzgarsız koşullarda termiğin merkezine doğru ilerlemek yer hızını artıracaktır. Fakat bu bize termiğin dönüş yönünü göstermez. Rüzgarlı ortamda ise termiğin sürüklenmesi sebebiyle yer hızındaki değişimleri tespit etmek güçleşecektir. Termik içinde dönüş yönümüzü değiştirdiğimizde, yer hızını dikkatle takip edersek, termiğin dönüş yönü hakkında fikir edinebiliriz. Termiğin dönüş yönünün tersine dönersek muhtemelen tırmanma performansımız artacaktır. Gosh, biraz kafam karışmış durumda, kendimi tam olarak ifade edemiyorum bile. Ayrıca termik yönünü tespit etmek için kendi dönüş yönünü değiştiren bir pilotun, kanadı aynı açıda tutabilmesi için isviçreli bir saat ustasınınkiler gibi hassas ellere sahip olması gerekir. Loopy, gerekli genlere sahipsin, yap bunu.


Son olarak, Muzzi termik merkezinde rüzgarın yükselmesinden bahsetmiş. Eğer termiğin merkezi tam ortadaysa, ki olması gerekli değildir, kasırganın gözüne benzer bir durum olur, ve burada rüzgarın artması için bir sebep yoktur. Girdap kaynaklı hızlanmalar için çeşitli modeller mevcut olmakla birlikte hızın tepe noktasına ulaştığı yer genellikle merkez ile sınır ortasındaki kısımdır.
İlgilenen olursa konuyla ilgili makaleler ve 2 ve 3 boyutlu vector field görüntüleri sağlayabilirim.
Güzel termikli bir gün dilerim, ve evet aynı zamanda da yumuşak darbeli bir gün.



Kullanıcı avatarı
bartsay
Mesajlar: 1058
Kayıt: 30.10.2009, 07:45
Ad Soyad: Bartuğ Sayın
Şehir: Isparta
Aldığı Beğeni: 2 / 0
Pilot Menüsü: 

Mesaj #7 gönderen bartsay » 1 on yıl 6 ay önce (07.09.2013, 08:39)

Evet video termik degil toz seytani
Termigin belli bir donus yonu yok ile termik donmez farkli sey
Ben brus goldsmite katiliyorum sonucta termikler % olarak her yari kurerede ve kutuplara yakinligia gore artan oranda belli yonde donmesi gerekli
Ancak bu bilimsel bir deneyim degil
Bir genelleme diyebilirsiniz
Sivilar gibi