Kaldırıcı Nasıl Oluşur ?

Güvenlik ve uçuş tekniği ile ilgili yazıları bu kategoride paylaşabilirsiniz.

Moderatör: Moderatör Ekibi

Kullanıcı avatarı
SERVET
Mesajlar: 194
Kayıt: 15.07.2006, 15:49
Ad Soyad: Servet Yalçınkaya
Şehir: İstanbul
:
250+ Club
Aldığı Beğeni: 68 / 3
Pilot Menüsü: 

Kaldırıcı Nasıl Oluşur ?

Mesaj #1 gönderen SERVET » 8 yıl 11 ay önce (31.03.2015, 07:31)

Kaldırıcı Nasıl Oluşur ? sorusuna cevap olarak bu zamana kadar bize öğretilen bernoulli ilkesiyle yapılan açıklamanın ne kadar yanlış olduğunu anlatan bir makale.

Kaldırıcıyla ilgili mitsel kavramlar.

Üniversite hocası David Bentley kaldırıcı nasıl oluşur ile ilgili bazı saygın eski fikirleri çürütüyor.

111 yıllık uçuş tecrübesinden sonra hava araçlarının nasıl uçtuğu ile ilgili kısa özlü bir cevabımızın olduğunu düşünebilirsiniz fakat bunun yerine öldürülemeyen zombilerden bile daha dirençli bir ömre sahip olduğu gözüken kalıcı mitler başımıza bela oldu. Mantıksal zeminde sürekli mücadele edilmesine rağmen fen derslerinde ve uçuş okullarında tekrar doğduğu görülmektedir.

Fen derslerinde ve youtubeda yanlış açıklamalar bulabilirsiniz, büyük bir ciddiyetle bilinçsizce verilen saçmalıklardır. Temel aerodinamiğin iyi bilinmemesi veya tamamen hatalı kanıların geçerli olmasına rağmen 2. ve 3. sınıf üniversite öğrencilerine aerodinamik öğretirken ortaya çıkması beni birazda olsa şaşırtmıştı. Bu öğrenciler pilot olmak için eğitiliyordu. Bazıları ppl sahibi olup cpl yolundaydılar ve birkaç tanesi zaten havayolları pilotuydu.

İlk derste konferans salonunda öğrencilerimin karşısında durduğumda, bazı kolay meselelerden ilk olarak başlayacağmızı söyler ve onlardan bana kanatların nasıl işe yaradığnı açıklamalarını isterim.
Bir anlık bir sessizlik olur genellikle ve hevesli birileri bunun gibi bir açıklamayla öne çıkar: "Hava parçacıkları kanatın hucum kenarından harekete başlar ve firar kenarında buluşurlar ve kanadın üst yüzündeki mesafe alt yüzündeki mesafeden fazla olduğundan, hava kavisli olan üst yüzeyde daha hızlı hareket eder. Ve bernoulli teoremine göre artan hız düşük basınç anlamına gelir bu yüzden kanat kendini gökyüzüne doğru çeker.

Daha sonra bu doğru mu ? diye sorarım ve daha fazla yanıt almak için beklerim. Sessizlik azalırken diğer bir cesur ruh farklı bir alternatif sunana kadar bazıları yerlerinde huzursuzca kıpırdanır. Ve derlerki " bir kanat bir venturi gibi çalışır ki kanatın üst yüzeyindeki eğimli alan içinde venturiye benzer bir etki oluşturur ve bernoulli etkisi nedeniyle eğimli olan üst yüzeyde hava akış hızı artar ve düşük basınç yaratır ve kaldırıcıya neden olur" hava neden eğimli yüzeyi takip ediyor diye sorduğum zaman cevap Coanda etkisi oluyor.

İşte bu noktada aniden kağıttan yapılmış bir uçak çıkartıp odanın diğer tarafına doğru fırlatıp harika bir şekilde süzülerek uçarken "pekala bu nasıl işe yaradı. Düz bir kanadı var... Alt ve üst yüzeyi birbirine eşit ve kavisli değil." diye sorarım.

Sessizlik. Bir mitin patladığnı nerdeyse duyar gibi olurum. Aslında aerodinamikçi olmadığınız için çok küçük yüzdelerdeki kaldırıcı ile boşa vakit harcamak oldukça basit bir fikir olduğundan artık onların mitleri hakkında daha fazla vakit harcamayacağım.

Sonrasında onlara cambridge üniversitesinfen 74 saniyelik bir video gösteririm ki sonsuza kadar diş perisi ve noel baba gibi saçma açıklamaları kovar. Bu videodan bir karenin gösterdiği gibi akançizgiler asla birbirlerine yaklaşıp birleşmezler. İzleyin www.cam.ac.uk/research/news/how-wings-really-work

Venturi mi dersiniz ? Kapalı bir sistemdirler ve yarısına sahip olduğunuzda venturi değildir artık.

Pekala kanatlar nasıl işe yarıyor.

NASA bize derki "kaldırıcı, dönen bir akışkan tarafından oluşturulan bir güçtür" Elinizi arabanızın penceresinden dışarı uzattıysanız daha önce ve akan havaya doğru yatırdığnızda tecrübe etmişsinizdir bir süre. Elinizi yukarı doğru çevirdiğinizde yükselecektir. Akan havaya paralel tutuğunuzda ise yerinde kalacaktır. Havaya göre yönde değişiklik olmadığında kaldırıcı oluşmaz.

Ayrıca, aerodinamik uzmanı olmadığınızdan bernoulli hakkında hiçbir şey bilmenize gerek yok ki Newton nun ikinci yasası üzerine formüle edilmiştir. Güç=kütle x ivme Pekala ya " bir kanadın üst yüzeyinde hızlanan hava..." meselesi ne oldu. Zırvalık.

Videoyu seyredin ve kanatla temas eden havanın yavaşladığını görün. Kanadın alt yüzeyi ilerlediği yönde havayı ileri ve aşağı doğru iter. Kaldırıcının bileşenlerinden biridir. Basınç dalgası (bükülen dalga) geriye kalan havayı yukarı ve kanadın üstüne doğru iter. Hızlıca yönü değiştiğinde, basınç anlık düşer (akış cizgileri birbirine yaklaşır) ve hava üst yüzeyin açısını takip ederek devam eder.(coanda değil. Sadece statik basınç ve akışkana tepki veriyor) yönün değişmesi ve kaldırıcı kuvvetin ikinci kısmını oluşturur. Basınç farklılıkları kaldırıcı oluşmasının bir sonucudur- nedeni değil.

Ve kanatın şekline gelince ? Delta kanatlar, paraşütler ve yelkenliler hepsi tek yüzeyli kanatlardır. Akrobasi hava araçları simetrik kanatlara sahiptir ve füzeler ve diğer yüksek hızlı hava araçları düz kanatlara sahiptir. Hepsi çok iyi iş görür ve son noktaya varmıştır,tüm modern havayolları çok hassas kanatlara sahiptir; altı eğimli üstü düzdür.
(Çevirmen notu: Mükemmel airfoil kesit olarak bize şimdiye kadar tam tersinin olması gerektiği gösteriliyor)

Oops bir mit daha gitti.

Çeviri Servet Yalçınkaya
Dosya ekleri
3.jpg
2.jpg
1.jpg

Son beğenen PaRaDoX


ender
Mesajlar: 165
Kayıt: 17.06.2012, 17:10
Ad Soyad: Ender İnal
Şehir: Adana
Aldığı Beğeni: 12 / 2
Pilot Menüsü: 

Mesaj #2 gönderen ender » 8 yıl 11 ay önce (02.04.2015, 11:17)

şunu merak ettim şimdi:

kanattaki kamburluğun, süzülmeyi arttırmasını ne ile açıklıyorlar o zaman?

veya pervanelerin asimetrik kesitinin, itiş gücünü pozitif yönde etkilemesini...?

tek yüzey bir yelkenkanat 1/6 süzülürken, çift yüzey olan, (kanat alanı bariz bir şekilde daha düşük yüzey alanına sahip olduğu halde), 1/18 süzülebiliyor.

bu nasıl oluyor?

Kullanıcı avatarı
Extasy
Mesajlar: 103
Kayıt: 29.05.2013, 17:40
Ad Soyad: Erdem Akcan
Şehir: Ankara
Aldığı Beğeni: 0 / 0
Pilot Menüsü: 

Mesaj #3 gönderen Extasy » 8 yıl 11 ay önce (02.04.2015, 16:00)

yada aerodinamik şekil dışında bir şekille uçak yapsınlar o zaman

Kullanıcı avatarı
SERVET
Mesajlar: 194
Kayıt: 15.07.2006, 15:49
Ad Soyad: Servet Yalçınkaya
Şehir: İstanbul
:
250+ Club
Aldığı Beğeni: 68 / 3
Pilot Menüsü: 

Mesaj #4 gönderen SERVET » 8 yıl 11 ay önce (03.04.2015, 07:32)

Merhaba ender

Adamın ne düşündüğnü bilemem sonuçta ben sadece çevirdim:)
Açıkcası bende şaşırdım bize de bugüne kadar olay bu şekilde açıklanmıştı.
Kanatın üst yüzeyinin kavisli olmasının bir önemi olmadığnı söylüyor hatta son cümlesinde modern kanatların tam tersi şekilde tasarlandığından bahsediyor ki bizim eski açıklamamızda üst yüzeyin kavisli olması kritik bir öneme sahipti ve bu şeklin yaratmış olduğu düşük basınç ile kaldırıcı oluştuğunu varsayıyorduk.
Halbuki burda esas önemli olanın hücum açısı olduğunu ve bunun kanatın alt yüzeyinde oluşturduğu yüksek basıncın kaldırıcıyı oluşturduğunu söylüyor.

Kullanıcı avatarı
ferhatimam
Mesajlar: 5
Kayıt: 04.12.2014, 03:42
Ad Soyad: Ferhat İmam
Şehir: Muğla / İzmir
Aldığı Beğeni: 0 / 0
Yaş: 31
Pilot Menüsü: 

Mesaj #5 gönderen ferhatimam » 8 yıl 11 ay önce (03.04.2015, 08:53)

Kanat profili ile ilgili bi kitap okumuştum iki sene önce. Orada farklı profillerin farklı hızlarda verimli olduğundan söz ediyordu. Modern kanatların tam tersi şekilde tasarlandığını söyleyen adam, dünyadaki her hava aracının eşit hızlarda uçtuğunu düşünüyor sanırım. Tamam, ses üstü kanatlarda durum böyle, ama hala modern tasarımlı yamaçparaşütleri falan filan üretiliyor hala. En iyi kanat profili diye bişey olmadığını gösterir bu da bize.

Kullanıcı avatarı
Ninja
Mesajlar: 469
Kayıt: 28.03.2009, 12:00
Ad Soyad: Onur Aksak
Şehir: İstanbul
Aldığı Beğeni: 2 / 0
Pilot Menüsü: 

Mesaj #6 gönderen Ninja » 8 yıl 11 ay önce (03.04.2015, 12:05)

Bu teoriyi yazanda saygıdeğer bir hocadır kesinde. Sadece kağıt uçağın süzülmesiyle prensip çürütmek biraz fazla geldi..düz satıhlı kanatlar sadece jetlerde var bildiğim kadarıyla yp düz bir yapı olsaydı verim alınamazdı zaten diye düşünüyorum..Ayrıca Burnnelli prensibinin en kolay testi kağıdı alttaan hava almıyacak şekilde üflersen kağıt havaya kalkar buda prensibi açıklıyor..örnek video aradım bulamadım gerekirse ben çekerim:=)


Kullanıcı avatarı
ymcbayraktar
Mesajlar: 832
Kayıt: 13.06.2005, 20:24
Ad Soyad: Mehmet Bayraktar
Şehir: Tokat / Zile
Aldığı Beğeni: 7 / 4
Yaş: 65
Pilot Menüsü: 

Mesaj #7 gönderen ymcbayraktar » 8 yıl 11 ay önce (06.04.2015, 17:17)

Pek inandırıcı değil bence Bernolli prensibi hala geçerlidir yamaç paraşütü, Delta kanat, planör gibi motorsuz araçlar düşük hızlarda uçarlar tonlarca güçle itiş yapan jet motorları ve roketler için kanat yapıları farklılık gösterebilir