Yedek paraşütde yaşanabilecek sorunlar

Güvenlik ve uçuş tekniği ile ilgili yazıları bu kategoride paylaşabilirsiniz.

Moderatör: Moderatör Ekibi

Kullanıcı avatarı
SERVET
Mesajlar: 194
Kayıt: 15.07.2006, 15:49
Ad Soyad: Servet Yalçınkaya
Şehir: İstanbul
:
250+ Club
Aldığı Beğeni: 68 / 3
Pilot Menüsü: 

Yedek paraşütde yaşanabilecek sorunlar

Mesaj #1 gönderen SERVET » 8 yıl 2 hafta önce (08.03.2016, 14:41)

Yedek paraşütde yaşanabilecek sorunlar-1

Katlanıp harnesslerin yedek haznesine yerleştirilen yedek paraşütlerin yüzde otuzunun ihtiyaç duyulduğunda yerinden çıkartılıp kullanılamayacağını biliyor musunuz ? Bu korkunç bir oran… Bu yüzde otuzluk dilimde olmanız kuvvetle muhtemel ki bir keresinde bu talihsizliği ucuz atlatılmış bir deneyimle yaşamış biri olarak bunu söylüyorum.
Yaklaşık dört sene önce bir siv öncesi yedek simülasyonu için yedek elciğine uzanıp çektiğimde yedeği bir türlü yerinden çıkartamamıştım. Tüm gücümle hatta iki elimle çekmeme rağmen yedek yerinden çıkmadı. Ve ben bu şekilde yerinden çıkmayacak bir yedekle en riskli termik bölgelerinde ve yarışmalarda uçarak aktif bir sezon geçirmiştim. Eğer yedeğe ihtiyacım olsaydı onu kullanamayacaktım.

Bu yüzden yedek paraşütün düzgün katlanıp paketlenmesi kadar doğru bir şekilde harnesse yerleştirilmesi de gerekmektedir. Öncelikle yedek elciğine bir göz atalım.

Yedek elciği 3 kısımdan oluşur kulp, güvenlik pimi ve bağlantı kayışı.
Kulp, elciğin halka şeklinde harnessin dış yüzünde kalan elle tutulacak kısmıdır.
Güvenlik pimi yedek haznesinin(harnessde yedeğin içine koyulduğu bölümdür) kapalı kalmasını sağlayan plastik veya metal pimlerdir. Harness modeline göre değişir.
Bağlantı kayışı, elciğin navlakaya(yedeğin katlandıktan sonra koyulduğu paket) bağlanmasını sağlayan genelde halka şeklinde olan iptir.
Bağlantı kayışı güvenlik piminden her zaman uzundur. Böylece kulpu çektiğmizde ilk önce güvenlik pimini çeker ve yedek haznesini açarız sonrasında ise bağlantı kayışı ile navlakayı yerinden çekip çıkartabiliriz. Normal işleyiş budur. Bağlantı kayışı güvenlik piminden kısa olursa kulpu çektiğmizde güvenlik pimi açılmadan bağlantı kayışı ile yedeği yerinden çıkartmaya çalışırız ki bu imkansızdır. Peki bağlantı kayışının güvenlik piminden kısa kaldığı bu durum nasıl mümkün olabilir. Tabii ki navlakanın harnesse yanlış yönde yerleştirilmesi veya bağlantı kayışının yanlış navlaka halkasına bağlanması sonucu gerçekleşebilir. Eğer yedek haznesi yedekten çok büyükse yedek monte edildikten sonra en uzak köşeye doğru ilerleyip bağlantı kayışını gerebilir. Bu gerginlik güvenlik piminin açılışını tamamen engellemesede zorlaştıracaktır. Dhv ye göre max 7 kg lık bir kuvvet ile yedek, yedek haznesinden çıkmalıdır. Yedek simülasyonlarında bunun üzerinde bir kuvvet uygulamak zorunda kalıyorsanız bir problem var demektir. Bu tür aksiliklerden korunmak için yedek mutlaka harnessin kullanım kitapçığında yazıldığı şekilde yedek haznesine monte edilmelidir.

Temel olarak iki tip yedek haznesi vardır.
Yonca yedek haznesi ve kutu yedek haznesi.

Yonca yedek haznesi, yonca şeklinde 4 yaprak kumaşın birbiri üstüne kapanması ile oluşan güvenlik pimi çekildiğinde 4 yaprağında serbest kalarak yedeğin çıktığı hazneye denir.

Kutu yedek haznesi, kutu şeklinde olup alt tarafı kapalıdır yedek paraşüt harnessin yan tarafından çekilip çıkartılır.

Yedek hazneleri harnessde altta, sırtta ve önde olabilir. Yonca yedek haznelerini harnessin bu 3 bölgesinde de görebilirsiniz. Kutu yedek hazneleri ise altta olacak şekilde tasarlanır.

Kutu yedek hazneleri yonca yedek hazneleri ile kıyaslandığında tasarım olarak bence daha problemli olma eğilimdedir ve bağlantı kayışını navlakaya bağladığnız nokta (merkez ve dörtkenar olmak üzere navlaka üzerinde 5 ayrı navlaka halkası vardır) ve yedeği yerleştirdiğiniz yön çok daha fazla önem arz etmektedir.

Yonca yedek haznesinde güvenlik pimini çektiğniz zaman yapraklar kendiliğinden yada çok az bir güç uygulanınca açılır. Kutu yedek haznesi ise iyi tasarlanmamışsa birçok soruna gebedir. Güvenlik pimini açsanız dahi yedeği ordan çekip çıkartmalısınız yedeğin yönünde yada bağlantı kayışının bağlandığı navlaka halkasında bir hata varsa ya çok zorlanacak ya da yerinden çıkartamayacaksınızdır.

Harnessin marka ve modeline göre yedek haznelerinin ya da elciklerinin tasarımından veya kullanılan malzemeden kaynaklı yedeğin yerinden çıkmasını zorlaştıracak veya engelleyecek üretim hataları olabilir. Eğer böyle bir durum varsa dhv malzemeyle ilgili güvenlik uyarısı yayınlar. Kullandığnız malzemeyle ilgili güvenlik uyarılarını takip etmelisiniz. Bu gibi durumlara örnek vermek gerekirse bir markada yonca yedek haznesinin kapağında kullanılan cırt bant güvenlik piminin geçtiği yere dikkat etmezseniz açılmasını engelleyebiliyor. Ya da başka bir markada bağlantı kayışının yedek kulpuna bağlantı noktasındaki dikiş zayıf olduğu için çok fazla kuvvet uygulandığında kopup kulp elinizde kalabiliyor.

Bildiğiniz gibi plastik ve metal olmak üzere 2 tür güvenlik pimi var. Çengel şeklindeki metal pimler harnessde düşükde olsa plastik pimlere göre kumaşa takılma, darbeyle deforme olup kumaşa saplanıp gömülme gibi handikapları olabilir. Bu yüzden plastik emniyet pimlerinin daha sorunsuz olduğunu düşünüyorum.

Bir başka olası sorunda yedek elciğine deep spiral veya satdayken ulaşamamak olabilir. İyi tasarlanmış harnesslerde yedek elciği bu durumlara uygun bir şekilde konumlandırılmıştır. Test etmek için harnessinizi bir yere asın ve kuşanın. Yedek elciğiniz sağ tarafta ise sol tarafa doğru ağırlığnızı vererek yüzünüzü ve tüm vucudunuzu döndürün. O konumdayken sağ elinizle yedek elciğne ulaşmaya çalışin. Eğer ulaşabiliyorsanız problem yok eğer ulaşamıyorsanız soldan deep spirale girdiğinizde ve yüksek g nedeniyle sol kolona sinek gibi yapışıp kaldığnızda ya da full speedde giderken sağdan büyük bir kapanma yaşayıp sata girdiğinizde yedek elciğine ulaşamayacaksınız demektir.
Dhv nin pod harnesslerde yaptığı test sonuçlarını linkde görebilirsiniz. http://www.dhv.de/web/en/safety/safety- ... ness-test/
Kutu yedek haznelerde yedeğin boyutuna göre haznenin çok büyük ya da çok küçük kalmasıda ayrı bir problem. Yedeğiniz boyutlarıyla kutu haznenin boyutlarınında birbiriyle uyumlu olması gerekiyor.

Kutu yedek haznelerde bildiğniz gibi yedek elciği yedeğin rahat çıkması için 45 derecelik bir açıyla çekilmelidir. Yukardaki senaryoda bunu yapmak biraz daha zor olabilir. Sağ elinizin avucu dışarıya bakacak şekilde yedek elciğini içerden tutarak kavrayıp dirseğinizi büküp kendinize doğru çektiğnizde(vucut geliştirmedeki tek kol barble curl hareketi gibi) doğru açıyı çok rahat bulup daha güçlü ve kolay çekebilirsiniz. Normalde diyelim 4 kg kuvvet gerekli yedeği yerinden çıkartmak için.(esasında bu basit bir dinamometre ile ölçülebilir yedek elciği dinamometre ile çekilir) 4 g yediğnizde(En A ve En B kanatlarda deep spiralde max yiyceğniz g ancak bu kadardır. En C ve En D kanatlarda ip uzunluğu arttığı için 4 g nin de üstüne çıkabilir) 4 kg lık kuvvet 4 katına çıkacaktır yani 16 kg lık bir kuvvet gerekecektir. Yonca yedek haznelerin bu gibi durumlarda daha avantajlı olacağını düşünüyorum. Fakat kutu yedek hazneler çok daha şık durduğu için tasarımcılar tarafından tercih edilmeye devam edecek.

Tüm bunlara rağmen yedeği yerinden çıkarttınız diyelim:) ohh tamam yırttık artık diyebilecek misiniz ? Malesef hayır:) Yedek, yedek haznesinden çıktıktan sonra başınıza ne gibi aksilikler gelebilir bir sonraki yazıda ordan devam edicez.
YouTube'da "Kanatları Koparsa" videosunu izleyin ve biraz rahatlayın:)
https://youtu.be/IwkpSB86iPI

Servet Yalçınkaya

Son beğenen PaRaDoX


Kullanıcı avatarı
SERVET
Mesajlar: 194
Kayıt: 15.07.2006, 15:49
Ad Soyad: Servet Yalçınkaya
Şehir: İstanbul
:
250+ Club
Aldığı Beğeni: 68 / 3
Pilot Menüsü: 

Re: Yedek paraşütde yaşanabilecek sorunlar

Mesaj #2 gönderen SERVET » 8 yıl 2 hafta önce (08.03.2016, 14:47)

Diğer markalarda da var mı bilmiyorum. Ozone nun yeni harnesslerini manuellerinden ayrıntılı inceledim. Klasik kutu hazneler yandan açilan yonca kapaklı haznelerdi. Yedeğin yerinden çıkmasını bazı durumlarda zorlaştıran bir tasarımdı. Ozone bunu görmüş kutu haznelerin yonca kapak sistemini değiştirip forza ve ozium da fermuarlı bir kapak sistemi kullanıp kutu haznenin dış yüzeyinin tamamen açılmasını sağlamış. Böylece yedeğin haznede sıkışma riskini ortadan kaldırmış. Harnesse özel bir navlaka geliştirip yedek elciği ve navlakayı birleştirmiş. Kapakta kullanılan fermuar beni biraz endişelendirdi ama exoceat de haznenin tam açılması için kullanılan iplikli kapak sistemi çok daha pratik ve güvenli duruyor fermuara nazaran. İlerde diğer markalarda yandan açilan kutu haznelerden vazgecip bu tür tam açılan kutu haznelere dönecektir.

Kullanıcı avatarı
ZEMHERİ
Mesajlar: 199
Kayıt: 25.08.2008, 18:36
Ad Soyad: EROL DEMİRTAŞ
Şehir: AYDIN
:
50+ Club
Aldığı Beğeni: 2 / 1
Pilot Menüsü: 

Re: Yedek paraşütde yaşanabilecek sorunlar

Mesaj #3 gönderen ZEMHERİ » 8 yıl 2 hafta önce (08.03.2016, 16:41)

Servet bey paylaşımınız için teşekkürler.. yalnız aşağıdaki cümlenizde bir anlam karmaşası var gibi,yazılanla yapılan eylem farklı gibi...Yada ben yanlış yorumluyor olabilirim...

Sağ elinizin avucu dışarıya bakacak şekilde yedek elciğini içerden tutarak kavrayıp dirseğinizi büküp kendinize doğru çektiğnizde(vucut geliştirmedeki tek kol barble curl hareketi gibi) doğru açıyı çok rahat bulup daha güçlü ve kolay çekebilirsiniz...

Ek olarak, (belki ilerdeki yazışmanızda değinecektiniz ).yonca harnesler de trabez-relaks bar kullanımında yedek atıldığında trabez-relaks bar ın alt tarafta yedek haznesini yada yedeği sıkışık pozisyonda bırakmamak için, bir pimle tek taraflı ayrılan sistem kullanılması gerekiyor.Bazı harnes üreticeleri bunu düşünmüş,Cult,İndipendence gibi...Selamlar...
Hayat uçtukça güzel...

Kullanıcı avatarı
Airbender
Mesajlar: 474
Kayıt: 08.09.2008, 10:15
Ad Soyad: Cenk Arman
Şehir: Ankara
Aldığı Beğeni: 7 / 0
Pilot Menüsü: 

Re: Yedek paraşütde yaşanabilecek sorunlar

Mesaj #4 gönderen Airbender » 8 yıl 2 hafta önce (08.03.2016, 18:52)

Elinize sağlık,

Yedeğin hazneye (özellikle haznesi altta olanlar için) yerleştirme yönü önemli midir? Nasıl yerleştirilmelidir?

Kullanıcı avatarı
SERVET
Mesajlar: 194
Kayıt: 15.07.2006, 15:49
Ad Soyad: Servet Yalçınkaya
Şehir: İstanbul
:
250+ Club
Aldığı Beğeni: 68 / 3
Pilot Menüsü: 

Re: Yedek paraşütde yaşanabilecek sorunlar

Mesaj #5 gönderen SERVET » 8 yıl 2 hafta önce (09.03.2016, 12:16)

ZEMHERİ yazdı:Servet bey paylaşımınız için teşekkürler.. yalnız aşağıdaki cümlenizde bir anlam karmaşası var gibi,yazılanla yapılan eylem farklı gibi...Yada ben yanlış yorumluyor olabilirim...

Sağ elinizin avucu dışarıya bakacak şekilde yedek elciğini içerden tutarak kavrayıp dirseğinizi büküp kendinize doğru çektiğnizde(vucut geliştirmedeki tek kol barble curl hareketi gibi) doğru açıyı çok rahat bulup daha güçlü ve kolay çekebilirsiniz...

Ek olarak, (belki ilerdeki yazışmanızda değinecektiniz ).yonca harnesler de trabez-relaks bar kullanımında yedek atıldığında trabez-relaks bar ın alt tarafta yedek haznesini yada yedeği sıkışık pozisyonda bırakmamak için, bir pimle tek taraflı ayrılan sistem kullanılması gerekiyor.Bazı harnes üreticeleri bunu düşünmüş,Cult,İndipendence gibi...Selamlar...
Hayat uçtukça güzel...


Yazıyla tam ifade edememiş olabilirim. Bu tutuşda amaçlanan kolumuzun en kuvvetli kası olan bicepsi kullanarak ve 45 derecelik açıyı da muhafaza ederek yedek elciğini çekmek.

Bahsettiğniz relax bar sorunu bir sonraki yazının konusu olabilir.

Kullanıcı avatarı
SERVET
Mesajlar: 194
Kayıt: 15.07.2006, 15:49
Ad Soyad: Servet Yalçınkaya
Şehir: İstanbul
:
250+ Club
Aldığı Beğeni: 68 / 3
Pilot Menüsü: 

Re: Yedek paraşütde yaşanabilecek sorunlar

Mesaj #6 gönderen SERVET » 8 yıl 2 hafta önce (09.03.2016, 12:40)

Airbender yazdı:Elinize sağlık,

Yedeğin hazneye (özellikle haznesi altta olanlar için) yerleştirme yönü önemli midir? Nasıl yerleştirilmelidir?


Öncelikle ezbere yapılmamalı harnessin kullanım kitapcığına göre hazneye yerleştirilmeli.

Fakat genel olarak yonca yedek haznelerde yedek bağlantı kayışının navlaka halkasına bağlandığı nokta alta bakacak şekilde yerleştirilir. Bundan umulan fayda açıkta kalan yedek askı iplerini yonca haznenin korunaksız yapısı nedeniyle korumak hemde yaprakların çekiş kuvveti ile yedeğe uyguladığmız momentum etkisi ile daha kolay açılması.
Kutu yedek haznelerde ise tam tersine genelde bağlantı kayışının navlaka halkasına bağlandığı taraf üstte olacak şekilde yerleştirilir. Yonca yedek haznelerdeki türde bir yerleştirme çekiş ile oluşacak döndürme kuvveti yedeğin sıkışmasına neden olur.
Burda dikkat edilmesi gereken yonca yedek haznelerdeki alışkanlıkla kutu yedek hazneyede aynı şekilde yerleştirilmemeli.
Başta söylediğim gibi ezbere iş yapılmamalı harness kullanım kitapcığı referans alınmalıdır.